پایان
نامه حسابداری ارشد بررسی تاثیر رشد شرکت بر حساسیت بازده به اقلام تعهدی
اختیاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر رشد شرکت برحساسیت بازده سهام به اقلام
تعهدی اختیاری درشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
نمونه آماری پژوهش شامل146 شرکت برای دورههای زمانی 1388 تا 1392 است.
فرضیههای پژوهش با استفاده از رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS) و
دادههای ترکیبی و نرم افزارEviews تجزیه وتحلیل شده است. . در این پژوهش
اقلام تعهدی اختیاری و اختیاری مثبت به عنوان متغیر مستقل و همچنین رشد
شرکت به عنوان متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته شده تا تاثیر آنها برحساسیت
بازده سهام شرکت مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش برای اندازه گیری
اقلام تعهدی اختیاری از مدل تعدیل شده جونز(1991) و برای رشد شرکت از معیار
ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام استفاده شده است. نتایج این
پژوهش نشان میدهد که رشد شرکت تاثیر معنا داری بر حساسیت بازده به اقلام
تعهدی اختیاری ندارد در حالیکه رشد شرکت تاثیر معنا داری بر حساسیت بازده
به اقلام تعهدی اختیاری مثبت دارد.
واژگان کلیدی: حساسیت بازده سهام، رشد شرکت ، اقلام تعهدی اختیاری، اقلام تعهدی اختیاری مثبت
فهرست
فصل اول: کلیات پژوهش 2
1-1 مقدمه 3
1-2 بیان مسئله 3
1-3 ضرورت و اهمیت انجام پژوهش 4
1-4 اهداف پژوهش 5
1-5 سوالات پژوهش 5
1-6 فرضیههای پژوهش 5
1-7متغیرهای پژوهش 6
1-8قلمروپژوهش 7
1-8-1قلمرو موضوعی پژوهش 7
1-8-2قلمروزمانی پژوهش 7
1-8-3قلمرو مکانی پژوهش 7
1-9 جامعه و نمونه آماری 7
1-10روش پژوهش 8
1-11 تعریف واژهها و اصطلاحات تخصصی 8
1-12کاربرد نتایج پژوهش 9
1-13 ساختار کلی پژوهش 9
1-14 خلاصه فصل 10
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش 11
2-1- مقدمه 12
2-2- مبانی نظری پژوهش : 12
2-2-1 بازده سهام 12
2-2-2- اجزای بازده سهام 12
2-2-2-1- تفاوت نرخ 13
2-2-2-2- سود نقدی ناخالص هر سهم 13
2-2-2-3- مزایای حق تقدم 13
2-2-2-4- مزایای سهام جایزه 14
2-2-3-عوامل موثر بر بازده سهام 15
2-2-4-ریسک و حساسیت بازده سهام 15
2-2-4-1-ریسک 15
2-2-4-2-حساسیت بازده سهام 16
2-2-5- مروری بر مفهوم بنیادی سود و اهمیت آن 17
2-2-5-1-سود حسابداری 18
2-2-5-2- سود اقتصادی 18
2-2-5-3- نقاط قوت و ضعف وارد بر سود حسابداری 19
2-2-5-3-1- نقاط قوت سود حسابداری 19
2-2-5-3-2- انتقادات و ایرادات وارد بر سود حسابداری 20
2-2-6- حسابداری تعهدی 21
2-2-6-1- مزایای مبنای تعهدی 21
2-2-6-2- اقلام تعهدی 23
2-2-6-2-1- اهمیت اقلام تعهدی 23
2-2-6-2-2- اقلام تعهدی غیر اختیاری و اختیاری 24
2-2-6-2-3- نابهنجاری اقلام تعهدی 24
2-2-6-2-3-1- انواع مطالعات در ارتباط با ناهنجاری اقلام تعهدی 25
2-2-6-2-4- پیشبینی اقلام تعهدی غیر عادی (اختیاری) با استفاده از متغیرهای حسابداری 26
2-2-7- فرضیه پیامدهی (تئوری سیگنالینگ) 26
2-2-8- عدم تقارن اطلاعاتی و هزینههای نمایندگی 27
2-2-9- مدیریت سود 28
2-2-9-1- انگیزههای مدیریت سود 28
2-2-9-1-1- انگیزههای مربوط به منافع شرکت 29
2-2-9-1-2 انگیزههای مربوط به منافع شخصی 29
2-2-9-2- کنترل و محدود کردن مدیریت سود 29
2-2-9-2-1- استانداردهای حسابداری 29
2-2-9-2-2- حسابرسی مستقل 30
2-2-9-2-3- ویژگیهای شرکت 30
2-2-10- رشد شرکت 31
2-2-10-1- عوامل تأثیرگذار بر رشد شرکت 32
2-2-10-2- قالبهای فرصت رشد در شرکت 33
2-2-10-2-1- بخش فرصت رشد و ساختار سرمایه 33
2-2-10-2-1-1- نظریه کسر سرمایهگذاری 34
2-2-10-2-1-2- سرمایهگذاری اضافی 34
2-2-10-2-1-3- نظریه سلسله مراتبی 34
2-2-10-2-1-4- نظریه توازی 34
2-2-10-2-2- بخش فرصتهای رشد و سود تقسیمی 34
2-2-10-2-3- فرصتهای رشد و ساختار مالکیت 35
2-2-11- رابطه بازده و اقلام تعهدی 36
2-2-12- روابط بین اقلام تعهدی وجریانهای نقدی 36
2-2-13- ارتباط بین بازده اقلام تعهدی اختیاری و رشد شرکتها 37
2-2-14- رابطه سود و بازده 38
2-3- پیشینه پژوهش : 39
2-3-1- تحقیقات خارجی 39
2-3-2 تحقیقات داخلی 42
2-4- خلاصه فصل دوم 49
فصل سوم: روش تحقیق 50
3-1 مقدمه 51
3-2 روش تحقیق 51
3-3روش جمعآوری اطلاعات 52
3-4 ابزار پژوهش وروش تجزیه وتحلیل داده ها 52
3-5 قلمروپژوهش 52
3-5-1 قلمرو موضوعی پژوهش 52
3-5-2 قلمروزمانی پژوهش 52
3-5-3 قلمرو مکانی پژوهش 52
3-6 جامعه و نمونه آماری 52
3-7 طرح مسأله 53
3-8 فرضیههای پژوهش 54
3-9مدل مورد استفاده برای آزمون فرضیهها 54
3-10 متغیرهای پژوهش و نحوه محاسبه آنها 55
3-10-1 متغیر وابسته 55
3-10-2 متغیر مستقل 56
3-10-3 متغیرتعدیل کننده 57
3-10-4 متغیرهای کنترلی 58
3-11 قاعده تصمیم گیری در مورد آزمون فرضیه پژوهش 59
3-12 مسائل مورد توجه در تخمین مدل 59
3-12-1آزمون پایایی 60
3-12-2 آزمون عدم وجود همخطی بین متغیرهای مستقل(VIF) 60
3-12-3 آزمون ناهمسانی واریانس(آزمون وایت) 61
3-12-4 آزمون خودهمبستگی(گادفری) 62
3-12-5 آزمون عدم خودهمبستگی باقیماندهها یا خطاها(آزمون دوربین-واتسون) 63
3-13آمار توصیفی 64
3-14رگرسیون 64
3-15همبستگی 65
3-15-1 ضریب تعیین 65
3-15-2 ضریب همبستگی 65
3-16روش کلی آزمون فرضیات 66
3-16-1 آزمون معنیدار بودن مدل 66
3-16-2 آزمون معنیدار بودن متغیرهای پژوهش(ضرایب رگرسیون) 67
3-17 نحوه تصمیم گیری برای رد یاپذیرش فرضیه ها 68
3-18 خلاصه فصل 68
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها 69
4-1 مقدمه 70
4-2 آمارتوصیفی 70
4-3 آزمون پایایی 71
4-4 آزمون همخطی 73
4-5 واریانس ناهمسانی 75
4-6 آزمون خود همبستگی برش-گادفری 75
4-7 آزمون رگرسیون 76
4-8 خلاصه نتایج و بررسی فرضیه ها 83
4-8-1 آزمون فرضیه اول 83
4-8-2 آزمون فرضیه دوم 84
4-8-3 آزمون فرضیه سوم 84
4-8-4 آزمون فرضیه چهارم 85
فصل پنجم: 86
نتیجه گیری و پیشنهادات 86
5-1 مقدمه 87
5-2 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ومقایسه با نتایج پژوهش دیگران 87
5-2-1 نتایج آزمون فرضیه اول: 87
5-2-2 نتایج آزمون فرضیه دوم: 88
5-2-3 نتایج آزمون فرضیه سوم: 88
5-2-4 نتایج آزمون فرضیه چهارم: 88
5-3 نتیجه گیری کلی پژوهش 89
5-4 پیشنهادات 89
5-4-1 پیشنهادات مبتنی بر نتایج پژوهش 89
5-4-2 پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی 90
5-5 محدودیتهای پژوهش 91
پیوست ها 92
اسامی شرکتهای استفاده شده در پژوهش 93
جداول تحلیل آماری 94
منابع وماخذ 111
فهرست جداول
جدول (2-1) خلاصه تحقیقات خارجی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
جدول (2-2) خلاصه تحقیقات داخلی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
جدول (3-1) تعیین حجم نمونه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
جدول(4-1) آمار توصیفی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
جدول(4-2) آزمون پایایی متغیرها- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
جدول(4-3): نتایج آزمون همخطی- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
جدول(4-4) بررسی واریانس ناهمسانی- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
جدول(4-5) بررسی خودهمبستگی-نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
جدول(4-6)رگرسیون رشد بالا و اقلام تعهدی اختیاری - نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام. . . . . . . . . . 77
جدول(4-7)رگرسیون رشد پایین و اقلام تعهدی اختیاری - نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام . . . . . . . . 78
جدول(4-8)رگرسیون رشد بالا و اقلام تعهدی اختیاری مثبت -نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام . . . . . . 80
جدول(4-9)رگرسیون رشد پایین و اقلام تعهدی اختیاری مثبت- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام. . . . . 81
جدول(4-10) خلاصه رگرسیون . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
جدول(4-11) خلاصه نتایج فرضیه پژوهش با استفاده نتایج رگرسیون . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
مقدمه
سود حسابداری براساس مبنای تعهدی شناسایی و گزارش میشود. استفاده از مبنای
تعهدی موجب متفاوت شدن میزان سود عملیاتی گزارش شده با خالص جریانهای
نقدی حاصل از عملیات و گزارش یک سری اقلام تعهدی در صورتهای مالی خواهد
شد. سود حسابداری نیز به جزء نقدی و تعهدی قابل تقسیم است که بخش نقدی آن
به دلیل اینکه معیار عینیتری برای ارزیابی عملکرد اقتصادی واحد تجاری است،
کمتر مورد دستکاری مدیریت قرار میگیرد. اقلام تهدی اختیاری به خاطر
انتخاب روشهای حسابداری، تخصیصهای اختیاری، تصمیمات مدیریت و قضاوتها و
برآوردها به وجود میآیند. به عبارت دیگر از هر شرکت به شرکت دیگر مقدار و
نوع این اقلام میتواند متفاوت باشد. از طرفی مدیران میتوانند اطلاعات
خصوصی خود را به طور مستقیم از طریق روشهایی مثل انتشار مطبوعاتی و
کنفرانسها و یا به طور غیرمستقیم از طریق اقلام تعهدی اختیاری منتقل کنند و
چون استفاده از روشهای مستقیم، مدیران را در معرض ریسک دادخواهی و هزینه
نمایندگی در صورت برآورده نشدن پیشبینیهای خوشبینانه آنها قرار میدهد
در نتیجه تمایلی به استفاده از روشهای صریح و دقیق ندارند و گرایش به
استفاده از روشهای نامحسوستر و کمتر آشکارتر دارند به طوریکه از اقلام
تعهدی اختیاری به خصوص اقلام تعهدی اختیاری مثبت در زمان رشد شرکت برای
علامتدهی عملکرد مطلوب آتی شرکت استفاده میکنند. در این پژوهش سعی برآن
است تا با استفاده از مدلهای پژوهش به بررسی ارتباط مشخصات رشد شرکت و
حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری و اختیاری مثبت پرداخته شود.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
در این فصل پس از بیان مسئله پژوهش، به تبیین اهمیت وضرورت انجام پژوهش
میپردازیم. همچنین اهداف پژوهش و فرضیههای پژوهش را بیان میکنیم. روش
پژوهش، جامعه ونمونه آماری، قلمرو پژوهش به تفکیک زمانی، مکانی وموضوعی در
این فصل آورده شده است. در ادامه به تعریف واژهها و اصطلاحات مهم پژوهش
پرداخته ایم. در پایان فصل ساختار کلی پژوهش و خلاصه فصل آورده شده است.
1-2 بیان مسئله
باتوجه به نقش پررنگ بازارسرمایه دراقتصاد هرکشور، لازم است که
سرمایهگذاران ازاطلاعات مالی شرکت آگاه باشند، تا به سرمایهگذاری مناسب
وتخصیص بهینه منابع در بازار سرمایه دست یابند.
یکی از اهداف اطلاعات حسابداری کمک به استفاده کنندگان در پیشبینی
جریانهای نقد آتی و به تبع آن پیشبینی بازده سرمایهگذاری است. بخشی از
متغیرهای تأثیرگذار بر بازده سهام شرکتها ناشی از اطلاعات مالی است که از
طریق سیستم حسابداری تهیه میشود.
از مهمترین اقدامات در حوزه سرمایهگذاری، تخصیص بهینه منابع است. از طرفی
سرمایهگذاران همیشه به دنبال کسب حداکثر بازدهی با استفاده از منابع مالی
در اختیارشان هستند. از آن جایی که پیشبینی سهام یکی از مهمترین مسائل
برای سرمایهگذاران در بازارهای سرمایه است ارقامی که بتوانند این اطلاعات
را برای سرمایهگذاران فراهم کند دارای اهمیت فوقالعادهای میباشند. لذا
اطلاعات افشا شده برای استفاده سرمایهگذاران و اعتبار دهندگان باید سودمند
و قابل اتکا باشد.
ازطرفی دیگرGAAP آزادی عمل را برای مدیران فراهم میآورد به طوری که مدیران
در شرکتها میتوانند از طریق مکانیسمهایی مثل نشر در مطبوعات(مستقیم) و
یا اقلام تعهدی اختیاری(غیرمستقیم) اطلاعات خصوصی شرکت را منتشر
کنند(اسکینر 1997).
گزارشگری مالی با هدف ارائه اطلاعات سودمند به استفاده کنندگان مالی،
میبایست امکان قضاوت درباره انتخاب روشهای گزارشگری، برآوردها و افشاء
مناسب شرایط اقتصادی شرکت را برای مدیران فراهم سازد. بنابراین ممکن است
آزادی عمل مدیران، اجازه و فرصت گزارش هدفمند سود را، صرفنظر از انعکاس
واقعیتهای اقتصادی فراهم سازد. (هیلی و الن 1999)
مطالعات قبلی نشان میدهند که مدیران به علت خطرات و ریسکهای
حقوقی(بگینسکی وهمکاران2002) و هزینههای نمایندگی (برگر و هان 2007)
نمیتوانند رو ش ومکانیزم روشنی درپیش بگیرند. به نظر میرسد که مدیران در
شرکتهای با رشد بالا دارای انگیزههای نسبتاً زیادی برای استفاده از
مکانیزمهای دقیق تر ودارای وضوح کمتر میباشند برای این منظور مدیران مایل
به استفاده از اقلام تعهدی اختیاری هستند به خصوص اقلام تعهدی اختیاری
مثبت که سود را افزایش داده تا بتوانندعملکرد واجرای بهتر و مناسبتر را در
آینده نشان دهند(رابین و وو 2014). اقلام تعهدی بیانگر تفاوت بین سود
حسابداری و جز نقدی آن است. در صورتی که اقلام تعهدی مثبت باشد، بیانگر این
نکته است که سود حسابداری از وجوه نقد حاصل از عملیات واحد تجاری، بسیار
بیشتر است (کنان و همکاران، 2006).
اقلام تعهدی اختیاری به خاطر انتخاب روشهای حسابداری، تخصیصهای اختیاری
تصمیمات مدیریتی و قضاوتها و برآوردها به وجود میآیند. به عبارت دیگر از
هر شرکت به شرکت دیگر مقدار ونوع این اقلام میتواند متفاوت باشند.
بنابراین دراین پژوهش به بیان این مسئله که آیا رشد شرکت باارزشگذاری
اقلام تعهدی اختیاری واختیاری مثبت(حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری و
اختیاری مثبت)مرتبط بوده یا نه پرداخته شده است.
1-3 ضرورت و اهمیت انجام پژوهش
مدیران در شرکتهای با رشد بالا میتوانند اطلاعات خصوصی شرکت را مستقیماً
از طریق روشها و مکانیزمهایی مانند جلسات مطبوعاتی، کنفرانس و یا به صورت
غیر مستقیم و از طریق اقلام تعهدی اختیاری به اطلاع ذینفعان و
سرمایهگذاران برون سازمانی برسانند. بنابراین یکی از ضرورتهای انجام این
پژوهش آگاهی سرمایهگذاران و صاحبان سرمایه و حسابرسان در ارتباط با
شناسایی انگیزههای مدیریت در استفاده از روشهای غیر مستقیم اطلاعرسانی
از قبیل استفاده از اقلام تعهدی اختیاری و اقلام تعهدی اختیاری مثبت به
خصوص در زمان رشد شرکتها برای نشان دادن عملکرد بهتر شرکت خود و همچنین
کاهش تعهدات قانونی، به جای استفاده از روشهای اطلاعرسانی مستقیم که
پیامدهای قانونی را نیز برای آنها در صورت محقق نشدن اطلاعات منتشر شده به
همراه دارد، میباشد تا با شناسایی این عوامل و انگیزهها سرمایهگذاران و
صاحبان سرمایه تصمیات مفیدتری را در جهت سرمایهگذاری و تخصیص منابع و
حسابرسان در جهت حسابرسی شرکت داشته باشند.
1-4 اهداف پژوهش
هدف از انجام این پژوهش:
1. شناخت حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای با رشد بالا.
2. شناخت حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای با رشد پایین.
3. شناخت حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکتهای با رشد بالا.
4. شناخت حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکتهای با رشد پایین.
1-5 سوالات پژوهش
هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه حل یابی برای یک مسئله اصلی که در
قالب یک پرسش ظهور کرده است، آغاز میشود. بدین لحاظ برای اینکه انسجام،
هدفمندی و کاربردی بودن پژوهش حفظ شود، بایستی پیرامون مسئله اصلی
سازماندهی شود. بادر نظر گرفتن مبانی و اهداف خاص پژوهش، سوالات پژوهش به
صورت زیر مطرح میگردد:
سوال 1: آیااقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 2: آیا اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 3: آیا اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 4: آیا اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
1-6 فرضیههای پژوهش
فرضیه عبارت است از اصل یا حالتی که اغلب بی آنکه اعتقادی نسبت به آن وجود
داشته باشد، پذیرفته میشود تا بتوان از آن نتایج منطقی استخراج کرد و بدین
ترتیب مطابقت آن با واقعیاتی که نزد ما معلوم است یا میتوان آنها را
معلوم ساخت، آزمود. در هر پژوهش علمی، پژوهشگر باید نسبت به نتایج احتمالی
پژوهش خود یک یا چند فرضیه احتمالی در نظر بگیرد تابتواند کوشش خود و کار
پژوهش رادر جهت مشخص هدایت واز پراکندگی در آن جلوگیری کند. فرضیه توجیه و
تبینهای معینی رادر باره واقعیات عرضهمیکند و بنابراین پژوهشگران رادر
بررسی این تبینیات و تجربههایی وسیع کمک و هدایت میکند. تنظیم فرضیه موجب
میشود که از ادعای آنهایی که مایل به انجام پژوهش در زمینهای هستند، اما
صلاحیت آن را ندارند جلوگیری شود. زیرا فرضیهای که دانشمندان قبل از
پژوهش خود بیان میکند نشانه آگاهی او در یک زمینه خاص است. فرضیه معمولا
قوهابتکاروتفکر محقق ودر حقیقت شالوده قانون است. (امین، 1390). در این
پژوهش با در نظر گرفتن سوالهای اصلی پژوهش که بر پایه مطالعات انجام شده
ویافتههای مطالعات قبلی تدوین شده، اقدام لازم برای تدوین فرضیههای پژوهش
به عمل آمده است. از این رو فرضیههای پژوهشبه شرح زیر تدوین شده اند:
فرضیه 1:اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضیه 2: اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضیه 3:اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضیه 4:اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
1-7متغیرهای پژوهش
متغیروابسته:
بازده سهام: بازده سهام در طی یک دوره در بر گیرنده تمام مزایایی است که به
صاحب سهام تعلق میگیرد. بازده سهام شامل تفاوت قیمت سهام در ابتدا و
پایان دوره، سود نقدی هر سهم و مزایای ناشی از افزایش سرمایه به صورت حق
تقدم خرید سهام و سود سهمی و یا سهام جایزه است (ابراهیمی کردلر، 1384).
متغیر مستقل:
اقلام تعهدی اختیاری: اقلام تعهدی اختیاری اقلامی است که مدیریت بر آنها
کنترل دارد و میتواند آنها را به تأخیر اندازد و یا حذف و یا ثبت و
شناسایی آن را تسریع بخشد (استا و قیطاسی، 1391) و (حجازی، 1390). تعهدات
اختیاری از طریق استانداردهای حسابداری الزامی و تحت تأثیر شرایط اقتصادی
شرکت است. تعهدات اختیاری نسبت به تعهدات غیر اختیاری، شامل اطلاعات کمتری
برای بازار است، زیرا تعهدات اختیاری تداوم کمتری نسبت به تعهدات غیر
اختیاری دارند و ممکن است علامتی از رفتار فرصتطلبانه باشد. تجزیه تعهدات
به اختیاری و غیر اختیاری تصدیق میکند که کل تعهدات برای اطلاعرسانی بهتر
صورتهای مالی استفاده میشود (استا و قیطاسی، 1391). همچنین در این پژوهش
علاوه بر اقلام تعهدی اختیاری از اقلام تعهدی اختیاری مثبت (بزرگتر از
صفر) نیز استفاده شده است .
1-8قلمروپژوهش
1-8-1قلمرو موضوعی پژوهش
این پژوهش به بررسی تاثیررشدشرکت برحساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری در
شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد.
1-8-2قلمروزمانی پژوهش
قلمرو زمانی پژوهش 5 ساله از سال 1388 تا سال 1392 میباشد.
1-8-3قلمرو مکانی پژوهش
بورس اوراق بهادار تهران
1-9 جامعه و نمونه آماری
جامعه¬ی آماری پژوهش، شامل کلیه شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار
تهران از ابتدای سال 1388 تا پایان سال 1392 در بورس فعال بودهاند.
بنابراین جامعه آماری با استفاده ازروش حذفی سیستماتیک وباتوجه به معیارهای
زیر، انتخاب شده است :
1) باتوجه به دوره زمانی در دسترس اطلاعات(1392-1388)، شرکت قبل از سال
1388دربورس اورق بهادار پذیرفته شده باشدونام آن تاپایان سال1392 از فهرست
شرکتهای یاد شده حذف نشده باشد.
2) به منظور افزایش هم سنجی وهمسان سازی شرایط انتخابی شرکت ها، پایان سال مالی شرکت 29اسفند ماه میباشد.
3)به دلیل متفاوت بودن ماهیت اقتصادی شرکت نظیر (شرکت سرمایهگذاری، واسطه
گری، هلدینگ، بانک و لیزینگ)ازسایر شرکتها،این شرکتها از نمونه حذف شده
اند.
4) اطلاعات مورد نیاز متغیرهای پژوهش (گزارش هیات مدیره، صورتهای مالی و یاداشتهای توضیحی) در دسترس باشد.
5)شرکتها نباید توقف فعالیت داشته و دوره مالی خود را طی سالیان 1388-1392تغییر داده باشند.
1-10روش پژوهش
این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه انجام از نوع پژوهشهای توصیفی
است که به بررسی همبستگی بین متغیرها خواهد پرداخت از نظر بعد زمانی نیز از
نوع تحقیقات پس رویدادی است و از اطلاعات تاریخی شرکتهای نمونه استفاده
میکند.
1-11 تعریف واژهها و اصطلاحات تخصصی
اقلام تعهدی اختیاری: اقلام تعهدی اختیاری اقلامی است که مدیریت بر آنها
کنترل دارد و میتواند آنها را به تأخیر اندازد و یا حذف و یا ثبت و
شناسایی آن را تسریع بخشد (استا و قیطاسی، 1391) و (حجازی، 1390). تعهدات
اختیاری از طریق استانداردهای حسابداری الزامی و تحت تأثیر شرایط اقتصادی
شرکت است. تعهدات اختیاری نسبت به تعهدات غیر اختیاری، شامل اطلاعات کمتری
برای بازار است، زیرا تعهدات اختیاری تداوم کمتری نسبت به تعهدات غیر
اختیاری دارند و ممکن است علامتی از رفتار فرصتطلبانه باشد. تجزیه تعهدات
به اختیاری و غیر اختیاری تصدیق میکند که کل تعهدات برای اطلاعرسانی بهتر
صورتهای مالی استفاده میشود (استا و قیطاسی، 1391).
رشد شرکت: رشد شرکت یکی از مهم ترین اهداف استراتژیک برای یک بنگاه تجاری
قلمداد میشود و در بقاء و رقابت پذیری شرکت اثر گذار میباشد. موتانن
(2008) بیان میکند که این متغیر چشم اندازی از آینده شرکت را به دست
میدهد وشرکت هایی که به سرعت در حال رشد هستندعدم تقارن اطلاعاتی بیشتری
نسبت به سایر شرکتها دارند. در خصوص رشد شرکت، گیبرت (1931) بیان میکند
که رشد شرکت به اندازه شرکت وابسته نیست واین موضوع به قانون گیبرت شهرت
دارد. در این پژوهش از نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام
(نسبت M/B) به عنوان شاخصی برای رشد استفاده شده است.
بازده سهام: بازده سهام در طی یک دوره در بر گیرنده تمام مزایایی است که به
صاحب سهام تعلق میگیرد. بازده سهام شامل تفاوت قیمت سهام در ابتدا و
پایان دوره، سود نقدی هر سهم و مزایای ناشی از افزایش سرمایه به صورت حق
تقدم خرید سهام و سود سهمی و یا سهام جایزه است (ابراهیمی کردلر، 1384).
حساسیت بازده سهام: حساسیت بازده سهام، یکی از موضوعهای بحث بر انگیز مالی
است که در سالهای اخیر مورد توجه محققان بازار سرمایه در بازارهای نوظهور
قرار گرفته است (للداکیس ، 2004). دلیل اصلی این گرایش به ارتباط بین
حساسیت قیمت سهام وبه تبع آن بازده وتاثیر آن بر عملکردبخش مالی وهمچنین کل
اقتصاد برمی گردد. از طرف دیگر، حساسیت بازده سهام، نوسانات احتمالی بازده
سهام براثرتغییر در بازدهی پرتفوی صنعت است که هم به نوسانات مثبت وهم به
نوسانات منفی اشاره دارد. در نتیجه فایده مندی مطالعه حساسیت بازده سهام از
طرف سرمایهگذاران از این جهت است که آنها حساسیت بازده سهام را به عنوان
معیاری از ریسک در نظر میگیرند وهمچنین خطمشیگذاران بازار سرمایه
میتوانند از این معیار به عنوان ابزاری برای اندازهگیری میزان آسیبپذیری
بازار سهام استفاده نمایند (ظفر و همکاران ، 2008).
جریان نقدی عملیاتی: فعالیتهای عملیاتی، فعالیتهای اصلی مولد درآمد
عملیات واحد تجاری است. فعالیتهای مزبور متضمن تولید و فروش کالا و ارائه
خدمات است و هزینهها و درآمدهای مرتبط با آن در تعیین سود و زیان عملیاتی
در صورت سود و زیان منظور میشود (استاندارد شماره 2).
1-12کاربرد نتایج پژوهش
این پژوهش به مطالعه تاثیر متغیرهای انتخاب شده بر حساسیت بازده شرکتهای
پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تمرکز مینماید. نتایج حاصله به واسطه
تحلیل دادهها ممکن است به چند توصیه راهبردی مفید برای شرکتهای مورد
مطالعه جهت بهتر مدیریت کردن عوامل رشد شرکت منجر شود. همچنین یافتههای
این پژوهش میتواند مورد استفاده سرمایهگذاران، تحلیلگران و جامعه
دانشگاهی قرار گیرد.
1-13 ساختار کلی پژوهش
فصل اول: شامل کلیاتی در خصوص موضوع پژوهش و چکیدهای از سایر فصلهای
پژوهش میباشد بدین منظور، هدف پژوهش به عنوان گامی در جهت توسعه پژوهشهای
اثباتی برای درک بهتر نقش کیفیت اطلاعات حسابداری در این فصل بیان و سپس
موضوع پژوهش تشریح وتوجیه اهمیت آن مطرح گردیده است، در نهایت برخی از
مفاهیم کلیدی در پایان فصل ارائه شده است.
فصل دوم: شامل مبانی نظری پژوهش وپیشینه پژوهشهای انجام شده در ایران و
جهان میباشد. بدین منظور، در این فصل به طور فشرده نگاهی به مبانی نظری
پشتوانههایانجام این پژوهش دارد و با بررسی یافتههای تجربی درباره موضوع
این پژوهش و موارد مشابه، به بررسی اهمیت و تشریح تئوریک متغیرهای مورد
استفاده میپردازد وسپس پیشینه مختصری از پژوهشات انجام شده قبلی در ارتباط
با موضوع پژوهش در سطح داخلی و بین المللی را ارائه میدهد.
فصل سوم:شامل مواردی چون اجرای پژوهش، الگوهای مورد استفاده در آزمون،
فرضیههای پژوهش و روش اندازهگیری متغیرهای مربوط میباشد. در این فصل،
علاوه بر این موارد به تعریف عملیاتی متغیرها و مشخص نمودن جامعه آماری
پرداخته میشود.
فصل چهارم:شامل آزمون فرضیهها و تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش میباشد.
بدین منظور،یافتهها در دو بخش آمارههای توصیفی و استنباط آماری مورد
بررسی قرار میگیرند وسپس مدلهای مختلف تجزیه و تحلیل و رگرسیون چند
متغیره ارائه ونتایج آزمونهای آماری بیان میشوند.
فصل پنجم:شامل نتیجه گیری از اجرای پژوهش وارائه پیشنهادهای لازم میباشد.
بدین منظور دراین فصل ابتدا نتایج تشریح ومورد ارزیابی قرار گرفته، وبا
یافتههای پژوهشات مشابه قبلی مقایسه میشود.
1-14 خلاصه فصل
این فصل شامل کلیاتی در خصوص موضوع پژوهش است. بدین منظور، در این فصل
مسئله پژوهش، چارچوب نظری پژوهش سپس هدف پژوهش مطرح شد. در ادامه سؤالات،
فرضیه¬ها، روش پژوهش و روش جمعآوری دادهها و نحوه تجزیه و تحلیل آنها
بیان شد. همچنین متغیرهای پژوهش و نحوه اندازهگیریآنها و مدل آزمون
فرضیات، جامعه آماری و قلمرو پژوهش بیان شد. در نهایت، تعریف عملیاتی
واژگان پژوهش بیان شد. در فصل دوم به بیان مبانی نظری و پیشینه¬پژوهشهای
انجام شده می-پردازد. در این فصل مبانی نظری به عنوان پشتوانه انجام این
پژوهش و سپس پیشینه¬پژوهشهای انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش بحث
می¬شود
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه
در فصل دوم ابتدا به بررسی مفاهیم و تئوریهای موجود در زمینه سود
میپردازیم. سپس به بیان مفهوم اقلام تعهدی پرداخته و انواع طبقهبندی آن
را توضیح خواهیم داد و در انتها به تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته و
به نتایج حاصل از این تحقیقات خواهیم پرداخت.
2-2- مبانی نظری پژوهش :
2-2-1 بازده سهام
معمولاً مهمترین معیار ارزیابی عملکرد موسسات، در حال حاضر نرخ بازده سهام
است. این معیار به تنهایی دارای محتوای اطلاعاتی برای سرمایهگذاران بوده و
برای ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار میگیرد. وقتی این معیار کاهش یابد
زنگ خطری برای شرکت است و عملکرد شرکت را مناسب نشان نمیدهد. این معیار
دارای محتوای اطلاعاتی زیادی میباشد، زیرا ارزیابی عملکرد بر مبنای ارزش
بازار، اطلاعات سرمایهگذاران را به خوبی منعکس میکند.
بازده در فرایند سرمایهگذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه میکند و
پاداشی برای سرمایهگذاران محسوب میشود. منظور از بازده کل، مجموعه
مزایایی است که در طول سال به سهم تعلق میگیرد، مجموعه این مزایا شامل
موارد زیر است:
1-افزایش قیمت سهام در آخر سال مالی نسبت به ابتدای سال مالی مورد محاسبه (تفاوت نرخ اول و آخر سال مالی سهم شرکت).
2-سود نقدی ناخالص هر سهم طبق مصوبه مجمع عمومی صاحبان سهام که بعد از کسر مالیات پرداخت میگردد.
دانلود رایگان
- ۹۵/۰۹/۱۷