این پروپوزال در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
توضیحات:
چکیده
تأمین بهداشت و درمان یکی از نیازهای اساسی و حیاتی هر جامعه بوده و از جمله عواملی است که نقصان آن یکی از نقاط ضعف دولت ها تلقی شده و سبب نارضایتی وسیع اجتماعی می شود. در گذشته ای نه چندان دور، دولتمردان و سیاست گذاران ، اغلب به بهداشت و درمان به عنوان مسئله ای اجتماعی می نگریستند. حال آنکه نیاز دائمی و مستمر اقشار جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی، افزایش سریع و اجتناب ناپذیر هزینه های خدمات پزشکی به دلیل توسعه ، مشکلات و تنگناهای گروه های کم درآمد در رابطه با دستیابی به خدمات بهداشتی و درمانی، نقش حساس و انکارناپذیر دولت در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی ضروری برای عامه مردم و نیز تأمین منابع مالی برای این قبیل هزینه ها، ضرورت توجه به رفتار اقتصادی در عرصه بهداشت و درمان و تحقیقات در این زمینه را نشان می دهد.
امروزه در جهان بسیاری از بیمارستان ها فرآیند مدیریت خود را به عملیات پایدار و خدمات بهتر تغییر می دهند و این در راستای چشم انداز جامعه جهانی به منظور حمایت از توسعه در هر جنبه ، از جمله جنبه سلامت است . عملکرد این سازمان ها باید به نحوی باشد که نوید بهبود کیفیت و کارآمدی را در عین کنترل هزینه و کاهش اتلافات در محیطی امن برای بیماران و کارمندان به ارمغان آورد و در عین حال سازمان بتواند با تغییراتی که آن ها را با تهدید مواجه می نماید تطبیق یابد. از دیگر مسائل داغ و مهم در این حوزه مسئولیت بیمارستان ها در حمایت از محیط زیست و سازگاری بیشتر با آن است .
در همین جهت این تحقیق به دنبال ارزیابی عملکرد در حوزه بهداشت و درمان و همچنین بررسی بکارگیری رویکردهای ناب، چابک و سبز در این حوزه و به خصوص در حوزه بیمارستان ها به عنوان مهم ترین مراکز بهداشتی با بالاترین حجم بیمار است .
پژوهش حاضر با استفاده از روش فازی و فازی مقدار- بازه ای به ارزیابی عملکرد بیمارستان امام خمینی کرمانشاه در رابطه با سه رویکرد ناب، چابک و سبز پرداخته است که نتایج نشان دهنده وضعیت متوسط بیمارستان بوده است . همچنین با استفاده از روش تاپسیس فازی و تاپسیس فازی مقدار- بازه ای به رتبه بندی بخش های بیمارستان پرداخته شده است که در نهایت بخش چشم دارای بهترین عملکرد و بخش اورژانس دارای ضعیف ترین عملکرد بوده است .
واژه های کلیدی: ارزیابی عملکرد، ناب، چابک ، سبز، بهداشت و درمان
فهرست مطالب:
فصل :١ کلیات تحقیق....................................................................................... ١
١-١- مقدمه .........................................................................................................٢
١-٢- تعاریف کلی از حوزه تحت بررسی .........................................................................٣
١-٣- بیان مسئله و اهداف تحقیق ................................................................................٥
١-٤- ضرورت انجام تحقیق ........................................................................................٦
١-٥- کاربردهای تحقیق ...........................................................................................٩
١-٦-ساختار تحقیق ...................................................................................................٩
فصل ٢: مروری بر ادبیات تحقیق ١١
٢-١-مقدمه ................................................................................................................١٢
٢-٢- ارزیابی عملکرد سازمان ها................................................................................. ١٢
٢-١-١- روش های اجرایی ارزیابی عملکرد ................................................................. ١٣
٢-٣- ارزیابی عملکرد زنجیره تامین LARG .................................................................. ١٦
٢-٤- سازمان های خدماتی و بهداشت و درمان . .............................................................. ١٩
٢-٥- ارزیابی عملکرد بخش بهداشت و درمان ................................................................. ٢١
٢-٦- تفکر ناب در بهداشت و درمان ............................................................................ ٢٣
٢-٦-١- نتایج به کارگیری ناب در بهداشت و درمان ..................................................... ٢٦
٢-٧- چابک در بهداشت و درمان ................................................................................ ٢٨
٢-٨- سبز در بهداشت و درمان .................................................................................. ٣١
٢-٨-١- حامیان و طراحان اصلی ساخت وساز ساختمان سبز ............................................ ٣٣
٢-٨-٢- بیمارستان سبز در ایران و کشورهای مختلف ................................................... ٣٥
٢-٩- جمع بندی و بیان شکاف ................................................................................... ٣٨
فصل ٣: روش تحقیق ٤٠
٣-١- مقدمه ....................................................................................................... ٤١
٣-٢- رویکرد پیشنهادی ........................................................................................ ٤١
٣-٢-١- گام ١: شناسایی معیارهای ناب، چابک ، سبز در بیمارستان .................................... ٤١
٣-٢-٢- گام ٢: منطق فازی .................................................................................. ٤٢
٣-٢-٣- گام ٣: روش تاپسیس فازی ...................................................................... ٤٥
٣-٢-٤- گام ٤: مجموعه های فازی مقدار- بازه ای ........................................................ ٤٧
٣-٢-٥- گام ٥: تاپسیس فازی مقدار- بازه ای .............................................................. ٤٩
فصل ٤: مطالعه موردی ٥٣
٤-١- مقدمه ....................................................................................................... ٥٤
٤-٢- اجرای رویکرد پیشنهادی برای بیمارستان امام خمینی ............................................... ٥٥
٤-٣- گام :١ شناسایی معیارهای ناب، چابک ، سبز در بیمارستان ............................................ ٥٥
٤-٣-١- مرحله اول: یافتن معیارهای ناب در بیمارستان ................................................. ٥٥
٤-٣-١-١- اصول ناب ..................................................................................... ٥٧
٤-٣-١-٢- معیارهای بیمارستان ناب ................................................................... ٥٩
٤-٣-٢- مرحله دوم: یافتن معیارهای چابکی در بیمارستان .............................................. ٦٦
٤-٣-٢-١- معیارهای بیمارستان چابک ................................................................. ٦٧
٤-٣-٣- به کارگیری همزمان ناب و چابک .................................................................. ٧٣
٤-٣-٤- یافتن معیارهای سبز در بیمارستان ............................................................... ٧٦
٤-٣-٤-١- معیارهای بیمارستان سبز .................................................................. ٧٧
٤-٤- گام ٢: پیاده سازی منطق فازی ............................................................................ ٨٠
٤-٥- گام ٣: پیاده سازی روش تاپسیس فازی .................................................................٨٩
٤-٦- گام ٤: پیاده سازی روش فازی مقدار- بازه ای ........................................................... ٩١
٤-٧- گام ٥: پیاده سازی تاپسیس فازی مقدار- بازه ای ....................................................... ٩٧ فصل ٥: جمع بندی و پیشنهادها ٩٩
٥-١- مقدمه ....................................................................................................... ٩٨
٥-٢- جمع بندی و نتیجه گیری ............................................................................... ١٠٠
٥-٣- نوآوری تحقیق ........................................................................................... ١٠٢
٥-٤- پیشنهادها برای تحقیقات آتی .......................................................................... ١٠٢ مراجع ١٠٤ پیوست ١١٤
بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انرژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره تأمین است [١٠].
بیمارستان سبز: بیمارستان سبز شامل بیمارستان هایی که به محیط زیست به عنوان بخشی از خدمات کیفی خود اشاره می کنند. این خدمات شامل : مکان یابی استراتژیک ، استفاده کارآمد از آب، انرژی و آلودگی هوا، استفاده از مواد مناسب ، حفظ کیفیت محیط زیست داخلی ، تهیه غذای مناسب محیط زیست سبز را فراهم می آورد و داشتن تمایل برای محصول سبز، محیط زیست غیر سمی ، تمیز کردن سبز، کاهش ضایعات و فراهم کردن باغ شفا را دربر می گیرد[٥].
١-٣- بیان مسئله ، سؤال ها و اهداف تحقیق
امروزه مدیریت توسعه و تحول در سازمان های بهداشتی درمانی از ارکان رشد و تعالی این سازمان ها به شمار می رود و هرگونه نقص در این رکن ، پیامدهای زیانباری برای سازمان خواهد داشت . ایفای این نقش مدیریت در این عصر، بسیار پیچیده و دشوار است . تغییرات تکنولوژیکی یا هر نوع تغییر دیگری، تغییرات مدیریتی را نیز طلب می نماید. نظام سلامت نیز از این قاعده مستثنی نیست و بدون ایجاد تغییر، مدیریت این نظام قادر نخواهد بود که سازمان را مطابق با آنچه اهداف سیاست های سلامتی ایجاب می کند، تغییر دهد و متحول سازد[١١].
مشکل بزرگی که امروزه بسیاری از سازمان ها با آن دست به گریبان هستند، عبارتی است " نارضایتی فراگیر"به بیان دیگر در این سازمان ها کلیه سطوح اعم از کارکنان و مدیران همگی از یکدیگر ناراضی هستند و هر یک مشکلات موجود را ناشی از سوء عملکرد گروه های دیگر می دانند. این موضوع به خصوص در بخش بهداشت و درمان، می تواند طیف وسیعی از عواقب وحشتناک را از کاهش کیفیت زندگی شغلی تا افت شدید بهره وری و خدمات جبران ناپذیر را شامل شود.
در این تحقیق ، بخشی از کار بر ارزیابی صحیح عملکرد بیمارستان متمرکز خواهد شد و سعی شده که بجای معیار قرار دادن بسیاری از ملاک های منسوخ شده مدیریت سنتی ، همچون تکیه بر ظواهر و سلیقه ها، به دستیابی به تعریف واحدی از موفقیت در سازمان روی آورده و برای فعالیت هایی که جهت رسیدن به این موفقیت لازم است " شاخص " یا " سنجه " تعیین شود. ناکارایی هریک از عناصر در پیشبرد بیمارستان، به این سمت مشخص سوق داده شود. چرا که در غیاب این شاخص ها هرکس می تواند نتیجه کار خود را توجیه نماید.
بخش دیگر کار نیز به این مطلب می پردازد که اگرچه مفاهیم ناب و چابک درگذشته مربوط به سازمان های تجاری و تولیدی بوده اند ولی در بخش خدمات نیز قابل استفاده بوده و به مرور در این بخش نیز در حال گسترش هستند. لذا این تحقیق به دنبال معرفی رویکردهایی که می تواند به نظام سلامت کمک کند تا با تغییرات محیطی به بهترین نحو روبرو شده و تغییراتی را در جهت بهبود وضعیت ، دسترسی هر چه بهتر به اهداف نظام سلامت و پاسخگویی به نیازهای مشتریان ایجاد نماید. و از طرفی در حال حاضر بیمارستان ها به مسئله محیط زیست به علت اینکه این موضوع به بیمار و کل اعضای جامعه مستقیما کمک می کند توجه بیشتری می کنند ([١٢]،[١٣]،[١٤]). از این رو این تحقیق در بخش دیگری از کار خود به بررسی امکان ورود رویکردهای ناب، چابک و سبز از محیط ساخت و تولید به محیط خدمات درمانی می پردازد.
سؤال هایی که در این تحقیق پیش می آید عبارت اند از:
آیا به کارگیری رویکردهای ناب، چابک و سبز در حوزه سلامت امکان پذیر است ؟ معیارهای مناسب برای ارزیابی این رویکردها چه معیارهایی هستند؟
رویکرد پیشنهادی جهت ارزیابی عملکرد یک سیستم بهداشت و درمان نظیر بیمارستان چگونه می تواند باشد؟
هدف از انجام این تحقیق را می توان به اهداف زیر دسته بندی کرد:
• شناسایی سازمان های سلامت و درمان و ابعاد مختلف سازمان
• معرفی رویکردهای مختلف ارزیابی عملکرد و انتخاب رویکرد مناسب برای سازمان های سلامت
• شناسایی و تعیین شاخص های متناسب با رویکردهای ناب، چابک و سبز در بخش سلامت و درمان.
١-٤- ضرورت انجام تحقیق
نیاز به سیستم های اندازه گیری عملکرد در سطوح مختلف تصمیم گیری چه در صنایع و یا در خدمات موضوع تازه ای نیست . اندازه گیری عملکرد یک حوزه جدید نیست بلکه یک موضوع داغ و بحث برانگیز است که به ندرت شناسایی شده است [٦]. ولی براساس هارینگتون ١ که می گوید: "اگر نتوان اندازه گیری کرد، نمی توان کنترل کرد و اگر نتوان کنترل کرد، نمی توان مدیریت کرد و اگر نتوان مدیریت کرد، بهبودی حاصل نمی شود." بنابراین اندازه گیری عملکرد یک اصل مهم در مدیریت سازمان هاست و به این وسیله می توان آن را بهبود داد[١٥].
از آنجا که بیمارستان ها شامل بیش از ٠/٥٠ از کل کارکنان بخش سلامت می باشند مانند سایر سازمان ها برای بقا و پیشبرد اهداف سازمانی خود در جامعه ، نیازمند ارزیابی عملکرد می باشند[١٦] و فقدان نظام ارزیابی به عنوان یکی از علائم بیماری های سازمان قلمداد می شود. زمانی که عملکرد بیمارستانی ارزیابی نمی شود، هر ادعایی در رابطه با وضعیت خدمات آن، ادعای غیر قابل اثباتی است . جایی که عملکرد بیمارستان ارزیابی و سنجش نمی شود، به طور حتم برای بهبود آن نیز اقدامی نخواهد شد[١٧]، که اقدام برای اولی ، تغییر در دومی را نیز به دنبال خواهد داشت .
فشارهای در حال افزایش در بخش بهداشت و درمان، این بخش را ملزم به پذیرش روش های بهبود فرآیندهای جدید و تغییر در الگوهای تصمیم گیری مدیریتی زنجیره تأمین کرده است [١٨].
امروزه بسیاری از شرکت های تولیدی و خدماتی به دنبال دستیابی به مزایای سیستم ناب هستند. بهبود سودآوری، کیفیت برتر در پرستاری از بیمار و زمان کوتاه انتظار فقط سه نمونه از منافعی است که یک بیمارستان ناب می تواند به دست آورد. با توجه به اینکه ٥٠ تا ٨٠ درصد هزینه های سلامت در بیمارستان ها هزینه می شود باید به فکر کاهش این هزینه ها در بیمارستان ها بود.
با توضیحی اجمالی بر اهداف استقرار تفکر ناب و نتایج بهره مندی سازمان ها از آن، به روشنی می توان به اهمیت و ضرورت استقرار این نوع تفکر و مدل سازی و بومی سازی آن در سازمان های کشورمان پی برد.
شرایط متغیر بازار مانعی است که استراتژی ناب قادر نیست کاملا از عهده ی آن برآید. این امر باعث ایجاد احساس نیاز به استراتژی دیگری یعنی استراتژی چابک شده است .
در کشورهای در حال توسعه علاقه ای به دخیل کردن مدیران تخصصی برای اداره کردن این سازمان ها وجود ندارد. به علاوه قسمت اعظم دوره های آموزش مدیریتی ، بر مراقبت های اولیه استوار بوده و کمتر به مسائل مدیریتی بیمارستان توجه می شود. در صورتی که فرآیند اصلاح نظام سلامت بیشتر یک موضوع مدیریتی است تا یک موضوع اقتصادی و به یک برنامه جامع مدیریتی نیاز دارد تا بتواند موجب تغییر و دگرگونی اساسی در سازمان های ارائه دهنده خدمات، بر مبنای سلامتی شود[١١].
تفکرات جدید درباره محیط بهداشت و درمان به عنوان یک سیستم پیچیده بر اهمیت تجربیات با شیوه های متفاوت و کشف بهترین اقدامات تأکید می کند. ما نیاز به یادگیری بیشتر درباره تغییر در دنیای واقعی بهداشت و درمان و تصمیمات حیاتی درباره بهبود و اصلاحات موفقیت آمیز داریم . با توجه به رشد فزاینده ی صنایع خدماتی و نقش گسترده ای که این صنایع در نرخ تولید ناخالص داخلی کشورها دارند، بررسی چگونگی کاربرد استراتژی ها ناب ، چابک و سبز در بخش خدمات نیز بسیار مهم است [١٩].
بیمارستان ها نیز جزء سازمان های خدماتی هستند که به واسطه ی حساسیت و اهمیت در امر درمان، بایستی چابک باشند تا بتوانند در محیط پویایی امروزی به حیات خود ادامه دهند و در برابر نیاز و تقاضای بیماران پاسخگو باشند. چابکی یک بیمارستان نشان دهنده ی پاسخگویی بیمارستان در هنگام مواجهه با تغییرات داخلی و خارجی است و اگر بیمارستان ها به صورت چابک طراحی شوند، توانایی رقابت با سایر بیمارستان ها و ارائه ی خدمات مناسب به بیماران را دارند. برای اینکه بیمارستان ها بتوانند خود را با تغییراتی مانند پیشرفت تکنولوژی و تجهیزات و ایجاد روش ها و درمان های به روز همگام کنند، لازم است مدیریت ، سیاست های مدیریتی خود را در این جهت طراحی و اجرا نماید. طبق این موارد، اهمیت چابکی در بیمارستان ها مشخص می شود. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که پژوهش های انجام شده در زمینه ی چابکی در حوزه ی بهداشت و درمان بسیار اندک است که این مسئله ، اهمیت این موضوع را دوچندان می کند.
چابکی ، توانایی سازمان برای عرضه محصولات و خدمات باکیفیت بالا را ارتقا داده و درنتیجه عامل مهمی برای اثربخشی سازمان می شود[٢٠]. یــک ســازمان چــابک فرآیندهای سازمانی و افراد را با فناوری پیشرفته ترکیب می کند تا نیازهای مشتری را برای ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا و در مدت زمان نسبتا کوتاه برآورده کند. چابکی توانایی سازمان در تهیه محصولات و خدمات باکیفیت خوب را افزایش می دهد و بنابراین برای افزایش توان رقابت سازمان مهم است .
امروزه پیامدهایی نظیر آلودگی روز افزون هوا و محیط زیست ، کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی که ناشی از زندگی در دنیای صنعتی امروز است ، باعث گردیده تا حفظ و پاسداری از منابع طبیعی به یکی از مهم ترین دغدغه های انسان عصر حاضر تبدیل گردد. در این راستا برای دفع پسماندهای بیمارستانی نیز به دلیل نوع زباله و نوع خطراتی که ایجاد می کند، باید تمهیدات سختی در نظر گرفته شود. در این راستا ضروری است که مدیران در فرآیندهای سازمان خود بازنگری کرده و روی محصولات خود تغییراتی در راستای احترام به محیط زیست انجام دهند.
از طرفی شیوه های بهداشت و درمان سبز شامل ارتباط با مکان، ساختمان درمانگاه، جامعه محلی و محیط زیست است . ارزش محیط زیست فراتر از درک است به طوری که طبق آمارها ٠/٢٥ از همه بیماری های سراسر جهان به علت کیفیت پایین محیط زیست ایجاد می شود و در همین راستا بهداشت و درمان سبز از سلامت جامعه حمایت می کند. تعهد به ارتقا بهداشت محیط زیست ، سلامت انسان را به وسیله حفاظت و جلوگیری از بیماری های زیست محیطی بهبود می دهد. در نهایت بهداشت و درمان سبز چشم اندازی را پیشنهاد می کند که برای مردم و سیاره زمین مفید است ، و این حاکی از اهمیت بالای موضوع است .از بعد دیگر نیز تحقیقات نشان داده است که بازسازی ساختمان سبز به میزان قابل توجهی تا سال ٢٠١٥ افزایش پیدا خواهد کرد و تعداد فزاینده ای از پروژه های زیربنایی روی کارآمدی انرژی و استفاده از مواد ساختمان سازی سبز که از تکنیک های ساخت وساز استاندارد متمایز است تمرکز می کند. به این ترتیب انتظار می رود که صنعت مراقبت های بهداشتی و بیمارستان یکی از بخش های سرآمد که شاهد رشد قابل توجهی در ساخت وساز سبز است باشد. که کشور ما نیز باید بتواند در این راستا به رقابت بپردازد.
١-٥- کاربردهای تحقیق
اصول ناب، چابک و سبز را می توان در سازمان های خدمات انبوه مانند: سازمان های حمل ونقل ، سینما و فست فودها و. . . ،خدمات حرفه ایی مانند: بیمارستان ها، مرکز فوریت های پزشکی ، آزمایشگاه ها، شرکت های حقوقی و آموزش عالی و. . . و کارگاه های خدماتی مانند: هتل ها و . . . بکار گرفت و از مزایای آن بهره مند شد.
١-٦- ساختار تحقیق
مطالعه تئوری: بررسی مطالعات قبلی و مروری بر تحقیقات گذشته این موضوع یافتن معیارهای مناسب برای ارزیابی رویکرد ناب ، چابک و سبز در بیمارستان
مطالعه تجربی : تهیه پرسشنامه جهت ارائه به کارشناسان مربوطه ، جمع آوری اطلاعات و داده های لازم، انجام محاسبات تحلیل نتایج و ارائه پیشنهادها آتی .
- ۹۵/۱۰/۲۲